4.3 De aardrevolutie

4.3.1 Definities en beschrijving

Beweging van de aarde rond de zon |

Definities

Revolutie: het beschrijven door een hemellichaam van een baan om een ster (in het zonnestelsel: om de zon).

Omlooptijd: tijd nodig voor één volledige revolutie.

Aardrevolutie: de revolutie die de aarde beschrijft om de zon.

Opdracht 1

Los de vragen op.

Wat is de bewegingszin van de aardrevolutie van bovenaf gezien (loodrecht op de ecliptica)? tegenwijzerzin

Hoelang duurt één kalenderjaar omgerekend naar dagen? 365 of 366, gemiddeld 365,243 dagen

Wat is het gevolg hiervan op het aantal dagen in één kalenderjaar? een jaar is geen natuurlijk veelvoud van een aantal dagen (kommagetal)

Welke aanpassing voeren we door om dit te corrigeren? we voeren om de vier jaar een schrikkeljaar in (maar er zijn uitzonderingen op die regel)

 

 

SAMENVATTING

Om de 4 jaar is er in onze tijdrekenening een schrikkeljaar (jaren die een veelvoud van 4 zijn).

Eeuwjaren (veelvouden van 100) zijn geen schrikkeljaren TENZIJ ze deelbaar zijn door 400.

Oorzaak van het probleem:

- een jaar is gebaseerd op de aardrevolutie

- een maand op de draaibeweging van de maan rond de aarde en

- een dag op de aardrotatie.

Uiteraard hebben deze drie bewegingen niets met elkaar van doen.

De kalender is gebaseerd op deze bewegingen, maar er zijn heel wat kunstgrepen vereist om die te laten kloppen.

 
4.3.2 De wisselende afstand aarde-zon

Opdracht 2

Los de vragen op.

Definities

Perihelium: het punt op de aardbaan waarbij de aarde het dichtst bij de zon staat.

Aphelium: het punt op de aardbaan waarbij de aarde het verst verwijderd is van de zon.

Wat is het eerstvolgende moment waarop de aarde het verst van de zon staat? 4 juli 2008 (zomer in hoordelijk HR en toch staat de zon het verst!!! -> géén verklaring voor de seizoenen)

Wat is het eerstvolgende moment waarop de aarde het dichtst bij de zon staat?

Wanneer beweegt de aarde het snelst: rond het perihelium of rond het aphelium? nabij het perihelium

 

 

4.3.3 Gevolgen van de aardrevolutie
DE SEIZOENEN

Opdracht 3

Test eerst of je voldoende basiskennis hebt en wees daarbij zo precies mogelijk. Vul bijvoorbeeld "kreeftskeerkring" of "steenbokskeerkring" en niet enkel "keerkring".

Definitie

Hemelevenaar: die cirkel die ontstaat wanneer men het vlak van de aardse evenaar laat snijden met de hemelbol (hemelevenaar = het verlengde van de aardse evenaar).

De aardas staat niet loodrecht (90°) maar wel schuin (66°33') op de ecliptica (het baanvlak van de aarde). De aardas wijst ook steeds naar dezelfde ster.

Dit heeft heeft tot gevolg dat nu eens het noordelijk halfrond meer zonnestraling krijgt en dan weer het zuidelijk halfrond.

We bespreken vier punten op de aardbaan met een kenmerkende inval van de zonnestraling: twee zonnewendes en twee nachteveningen. Aan de hand van deze vier punten definiëren we de vier seizoenen.

Overzichtsfiguur

Hemelevenaar | Hemelpool en hemelevenaar

Uitvergrotingen

Winterzonnewende | Zomerzonnewende

 

 

4.3.3.1 De zonnewendes (solstitium, meervoud: solstitia)

Opdracht 4

Klik op de vier kleine aardsymbolen in de overzichtsfiguur en de uitvergrotingen . Vul de kenmerken van de zonnewendes in in onderstaand schema.

Noteer een beknopte definitie met behulp van de overzichtsfiguur of met behulp van de wiki.

Kenmerken van de zonnewendes

Kenmerk

 

Winterzonnewende Zomerzonnewende

Waar op aarde(op welke breedte) vallen de zonnestralen loodrecht in?


steenbokskeerkring kreeftskeerkring

Welk halfrond krijgt het meeste zonnestraling?

 

zuidelijk noordelijk

Wat is kenmerkend aan de duur van de dag ten noorden van de noordpoolcirkel?

 

24 uur lang nacht 24 uur lang dag

Wat is kenmerkend aan de duur van de dag ten zuiden van de zuidpoolcirkel?

 

24 uur lang dag 24 uur lang nacht

Wanneer valt de eerstvolgende zonnewende (solstice) van dit type?

 

22 december 2007

(21 december 2008)

20 juni 2008

Hoeveel uren daglicht (tijdsduur tussen zonsopkomst en zonsondergang) zijn er op 60 °NB?

 

iets minder dan 6 uur iets meer dan 18 uur

Waar duurt de nacht precies 12 uur?

 

op de evenaar op de evenaar

 

Definitie

Zonnewende:

 
4.3.3.2 De nachteveningen (equinox, meervoud: equinoctes)

Opdracht 5

Zelfde opdracht als opdracht 4, alleen nu voor de nachteveningen.

Noteer een beknopte definitie met behulp van de overzichtsfiguur of met behulp van de wiki.

Kenmerken van de nachteveningen

Kenmerk

 

Lentenachtevening Herfstnachtevening

Waar op aarde(op welke breedte) vallen de zonnestralen loodrecht in?

 

op de evenaar

 

op de evenaar

 

Welk halfrond krijgt het meeste zonnestraling?

 

beide evenveel

 

Wat is kenmerkend aan de duur van de dag ten noorden van de noordpoolcirkel?

 

12 uur 12 uur

Wat is kenmerkend aan de duur van de dag ten zuiden van de zuidpoolcirkel?

 

12 uur 12 uur

Wanneer valt de eerstvolgende nachtevening (equinox) van dit type?

 

20 maart 2008 22 september 2008

Hoeveel uren daglicht (tijdsduur tussen zonsopkomst en zonsondergang) zijn er op 60 °NB?

 

12 uur 12 uur

Waar duurt de nacht precies 12 uur?

 

overal overal

 

Definitie

Nachtevening:

 
4.3.3.3 Het verband tussen zonnewendes, nachteveningen en seizoenen

De stand van de aardas en de seizoenen (geluid!!) | Nachteveningen en zonnewendes: animatie | Nog een animatie (merk op dat de aardas schuin BLIJFT staan |

Opdracht 6

Onderzoek het verband tussen de nachteveningen en zonnewendes enerzijds en de timing, begin en einde van elk seizoen anderzijds. Gebruik de animaties hierboven en/of de overzichtsfiguur. Noteer je besluit hieronder.

Besluit

Winter: begint met de winterzonnewende, eindigt met de lentenachtevening

Lente: begint met de lentenachtevening, eindigt met de zomerzonnewende

Zomer: begint met de zomerzonnewende, eindigt met de herfstnachtevening

Herfst: begint met de herfstnachtevening, eindigt met de winterzonnewende

 

 

 

TIJD OVER?

Bewegingen van de aarde

Test jezelf!