Het broeikaseffect

Voorbereiding

Bekijk de trailer van "An Inconvenient Truth"

Maak volgende test:

(gebaseerd op)

1. Hoeveel zou de temperatuur op Aarde bedragen zonder het broeikaseffect?

2. Welke zijn de voornaamste broeikasgassen?

3. Sedert de industriële revolutie is, door menselijke activiteiten, het CO2 gehalte in de lucht toegenomen met ....

4. Sedert 1900 is de gemidddele temperatuur op aarde gestegen met ...

5. Tot welke vermindering van de uitstoot van CO₂ heeft België zich verbonden tegen 2010?
(in verglijking met 1990)

6. Aan welke stijging van het zeeniveau kan men zich verwachten tegen 2100?

7. Wat is bioklimatische architectuur? Een architectuur die rekening houdt met...

8. De opwarming van de Aarde gebeurt reeds

9. Het internationaal verdrag ( geldig tot 2012 ) ter vermindering van CO2 noemt men ...

10. Dit verdrag is niet ondertekend en geratificeerd door:

Hoeveel denk je te behalen op 10?

1. Het natuurlijk broeikseffect

info:

site 1

site 2

animatie

interactieve animatie

uitleg in film van Al Gore ( leuk maar een beetje simplistisch )

Opdracht 2: Vul, op basis van bovenstaande sites, de onderstaande tabel in.

vragen	Oplossingen
Hoe werkt het broeikaseffect?
Wat is het gevolg voor de temperatuur op aarde?
Welk stoffen veroorzaken dit proces?
Maak een schets van het proces ( gebruik de animatie)

Het broeikaseffect komt ook op andere planeten voor. Geef een korte uitleg over Venus.

2. Het toegevoegd of versterkt broeikaseffect

Opdracht 3: Vul de onderstaande tabel in.

vragen

Oplossingen

wat is het ?

het verstoren van het natuurlijk evenwicht door toevoeging van broeikasgassen door de mens

Noteer de belangrijkste broeikasgassen en hun oorsprong ( zie ook )

gas	oorsprong	broeikaseffect in vergelijking met CO2 (in CO2-equivalenten)
CO2
methaan CH4 animatie (bron)
lachgas N2O
fluorverbindingen

andere: KNMI , uitstoot van de broeikasgassen in Nederland , de broeikasgassen en hun effect

3. Gevolgen van het toegevoegd broeikaseffect

Opdracht 4 : Noteer hier enkele gevolgen van het versterkt broeikaseffect ( zoek op internet )

onderwerp	korte uitleg
zeespiegel ( animaties )
gletsjers
ijskappen
klimaat
zeestromingen
weer
ecosystemen: dieren/planten
landbouw

De meeste wetenschappers en politici zijn het eens met deze gevolgen maar zijn het niet eens over de juiste draagwijdte en tijdstippen. Een van de meest bekende politici is ongetwijfeld Al Gore die met de film An Inconvenient Truth waarschuwt voor de gevolgen van een versterkt broeikaseffect. Bekijk hier de trailer van de film.De volledige film kan je ( in 10 delen bekijken op youtube, de links vind je onderaan). De meeste van van deze gevolgen zijn wereldwijd merkbaar. Op deze kaart kan je een hele reeks aanwijzingen terugvinden.

4. Hoe zit het nu met de opwarming van de aarde?

Opdracht 5: vul, op basis van deze nasa-site, onderstaande tabel in: Sla telkens de gevraagde kaarten en figuren op in je documenten.

	trends in het temperatuurverloop van de maand maart in de periode 2005-2011 in vergelijking met de periode 1951-1980	trends in het temperatuurverloop van de maand september in de periode 2005-2010 in vergelijking met de periode 1951-1980	trends in het jaarlijks temperatuurverloop in de periode 2005-2010 in vergelijking met de periode 1951-1980
Groenland
Zuidpool
Noordpool
de trends naargelang de breedtes ( op de figuur )

5. Het versterkt broeikeffect in de media.

Naast de fervente voorstanders van de broeikastheorie heb je ook tegenstanders. Volgens deze mensen is de opwarming van de aarde wel bezig maar is het een natuurlijk proces. We bevinden ons immers in een intergalciaal ( = een warme periode tussen twee ijstijden ) en dan is het volgens hen niet meer dan normaal dat de temperatuur stijgt. . Daarenboven zijn, volgens hen, andere factoren dan CO2 de oorzaak van de temperatuurstijging.

Enkele voorbeelden:

5.1. De voorstanders

Een van de meest bekende politici is ongetwijfeld Al Gore die met de film An Inconvenient Truth waarschuwt voor de gevolgen van een versterkt broeikaseffect. Bekijk hier de trailer van de film.De volledige film kan je ( in 10 delen bekijken op youtube, de links vind je onderaan). De meeste van van deze gevolgen zijn wereldwijd merkbaar. Op deze kaart kan je een hele reeks aanwijzingen terugvinden.

Opdracht 6: zoek enkele wetenschappelijke onjuistheden of onnauwkeurigheden in de trailer.

5.2. De tegenstanders

Volgens deze mensen is de opwarming van de aarde wel bezig maar is het een natuurlijk proces. We bevinden ons immers in een intergalciaal ( = een warme periode tussen twee ijstijden ) en dan is het volgens hen niet meer dan normaal dat de temperatuur stijgt. . Daarenboven zijn, volgens hen, andere factoren dan CO2 de oorzaak van de temperatuurstijging. Bekijk de trailer van de Great Global Warming Swindle ( volledig versie ) en deze Nederlandstalige video. Opmerking: De KRO ( Nederlandse omroep ) heeft de Nederlandstalige versie verwijderd.

Opdracht 7 : Noteer de belangrijkste uitgangspunten van de tegenstanders:

5.3. Nieuws in de kranten

Opdracht 7 :

1. Analyseer de kaart in dit krantenartikel. Is deze kaart relevant ? Gebruik ook deze site om uw analyse te onderbouwen.( gebruik de kaart van september 2012 en februari ( of maart 2013 ).

2. Volgens dit artikel was het jaar 2007 het warmste ooit. Klopt deze titel? ( tekst )

3 Volgens dit artikel was februari 2015 de één na warmste siinds 1880. Vergelijk met de Nasa-site.

5.4 Discussie op het internet

kritiek op tegenstanders (op you tube ), op het internet,

climategate, kritiek op over Al Gore (you tube), kritiek op het IPCC-rapport van 2013

5.5 Besluit ( geef je eigen mening over de berichtgeving in de media )

6. Waar ligt de waarheid dan wel?

1. Andere Factoren

De meeste wetenschappers zijn ervan overtuigd dat de opwarming van de aarde bezig is en dat de mens hierin een rol speelt. Maar ze zijn er ook van overtuigd dat nog heelwat andere factoren (dan broeikasgassen) een grote rol spelen bij grootschalige klimaatwijzigen . Het is dus een complexe materie die heelwat wetenschappelijk ondezoek vergt.

Opdracht 7 : Noteer hier enkele factoren

factoren	korte uitleg
de zon: nee of ja ( op dezelfde site )
vulkaanuitbarstingen ( Pinatubo in 1991 )
abrupte veranderingen
El Nino
veranderingen in het albedo 1 veranderingen in het albedo2 veranderingen in het albedo 3 veranderingen in albedo 4 veranderingen in het albedo 5
andere
andere ( niet vermeld in het artikel ): wolken of video ( cloud mystery ), stratosferische waterdamp

2. Opwarming is niet universeel ( kaart Nasa ) en is zelfs gestopt.

De opwarming is niet zo universeel als iedereen wel denkt. Niet alleen is de opwarming niet overal even groot maar op sommige plaatsen koelt het zelfs af. Op deze kaart zie je ook dat de meeste delen van de aarde opwarmen maar niet allemaal.

Op site van de Nasa (of deze)zie je dat sommige delen van Antarctica de tussen 1985 en 2005 zelfs zijn afgekoeld. Nochthans voorzien prognoses van de Nasa hier voor de volgende 30 jaar een opwarming. Bekijk hier de evolutie van de ijskap op Antarctica.

Sedert 1998 is de temperatuur niet meer gestegen volgens de Met Office. ( andere1 en 2 ) . Volgens anderen is dit perfect te verklaren is het zeker geen geruststelling.

3. We leven momenteel in een warme periode ( = een interglaciaal )

De opwarming van aarde is reeds meer dan 10000 jaar bezig ( = de film ICE age 2 . Door dit natuurlijk verschijnsel zijn de meeste ijskappen reeds sterk afgesmolten.

Op deze site zie je het afsmelten van de ijskap op Antarctica gedurende de laatste 20.000 jaar

Extra :

video over bewijzen van de ijskap in Europa

arctisch maximum in 2009

inteactieve animatie over verschillende jaren ( met de mediaan )

actualiteit over het afsmelten ( site )

animatie over het afsmelten van de ijskap op Antarctica ( bron )

3. De stijging van de zeespiegel is niet universeel

4. Enkele bedenkingen:

- de meeste gegevens i.v.m. het opwarmen van de aarde zijn zeer recent en hebben dus betrekking op een korte periode. Klimaat is per definitie een gemiddelde over een lange periode.

- het afsmelten van de ijskappen is ook een jaarlijks fenomeen. Wanneer je dus beelden ziet over afsmeltende ijskappen dan is dat heel dilkwijls een normaal verschijnsel. Hier (bron) zie je de bewegingen ven het arctisch ijs tussen 2003 en 2004 ( bemerk het minimum in september en het maximum in maart ). In deze animatie ( bron ) zie je deze schommelingen over een langere periode .Maar wat stel je vast als je op deze site de grafiek over de aangroei ( in de winter ) en het afsmelten ( in de zomer ) van de ijskap bekijkt?

periode	vaststelling

Toch zien we dat de aangroei van de ijskap in de winter gedurende de laatste jaren minders is.Bekijk hier de animatie.

- Op Antarctica groeit de ijskap. Bekijk hier de evolutie van de ijskap op Antarctica. Vergelijk de ijskap in september en februari 2007/2008 met het gemiddelde van 1979-2000.

Antactica	ijsuitbreiding in km2	% verschil met 1979-2000
september 2007/2008
februari 2007/2008

7. Hoe zit het in België en Nederland?

Opdracht 8 : Beschrijf in het kort de gevolgen voor België en Nederland.

In België :

parameter	korte beschrijving
de temperatuur
de neerslag
de zeespiegel in oostende bron
Noordzee: opwarming van het zeewater en veranderingen in het zeeleven

In Nederland

parameter	korte beschrijving
de gemiddelde jaartemperatuur in De Bilt
de neerslag
schatting de zeespiegelstijging tegen 2100
Noordzee: opwarming van het zeewater en veranderingen in het zeeleven

8. Mijn CO2 uitstoot

Het feit dat er nog geen wetenschappelijke consensensus is over de juiste invloed van CO2 op de klimaatsverandering betekent niet dat we gelaten moeten afwachten wat er zal gebeuren. Als we allemaal een bijdrage leveren dan zetten we een serieuze stap in de goede richting.De vermindering van de CO2-uitstoot is in ieder geval een goede zaak. Maar laten we eerst onze eigen uitstoot bepalen.

Opdracht 9 : Bereken hier, hier of hier je eigen CO2 uitstoot en noteer 5 maatregelen die je zelf kan nemen om je uitstoot te verminderen ( niet algemeen maar persoonlijk )